Krzyż z San Damiono
30 x 50 cm
Krzyż z San Damiano jest jednym z grupy krzyży-ikon, które powstawały w XII wieku na terenie Umbrii. Nazwisko autora nie jest znane. Przyjmuje się, iż krzyż ten powstał około 1100. Celem pisania takich ikon był wykład teologii przedstawianego wydarzenia oraz pobudzenie do gorliwszej wiary. Ikona utrzymana jest w stylu bizantyjskim.
W duchowości franciszkańskiej krzyż ten jest symbolem wybrania św. Franciszka z Asyżu. Święty modlił się przed nim w Kościele św. Damiana w Asyżu i, jak podają Źródła Franciszkańskie, miał z niego usłyszeć głos samego Chrystusa.
Na krzyżu przedstawiona jest przede wszystkim postać Chrystusa Ukrzyżowanego. Jego jasne ciało wyraźnie kontrastuje z ciemnym tłem. Jezus stoi prosto i zdecydowanie z otwartymi oczami, to Bóg-Człowiek panujący, zmartwychwstały. Nad jego głową znajduje się łaciński napis: IHS NAZARE REX IUDEORUM (por. J 19,19). Kopia ikony Krzyża z San Damiano wisząca nad głównym ołtarzem w kaplicy San Damiano w Asyżu Pozostałe postacie — świadków — to najpierw świadkowie więksi: (jak Chrystus posiadają aureole) Maryja, św. Jan Apostoł i Ewangelista, Maria Magdalena, Maria matka Jakuba oraz setnik (por. Mk 15,38), a następnie świadkowie mniejsi: Longinus i Stephaton. Artysta przedstawił również obserwatora, być może jest to sam pisarz ikony. Na ikonie widnieją również postacie aniołów, świętych patronów oraz prawa ręka Boga Ojca. Po prawej stronie przedstawiony został kogut [za: Wikipedia].